โครงการการศึกษาดูงานเทศบาลนครรังสิต
SDG ด้านที่ 11 ข้อคำถามที่ 11.4.2
หน่วยงานของท่านมีการดำเนินการเพื่อส่งเสริมการเดินทางที่ยั่งยืน (เช่น การให้บริการฟรีหรืออุดหนุนระบบขนส่งสาธารณะ, การจัดหาที่จอดรถจักรยานและห้องเก็บของ, ข้อกำหนดของเส้นทางจักรยานและทางเท้า, แผนหรือนโยบายโปรแกรมแบ่งปันจักรยานฟรี, โปรแกรมการใช้รถ รถตู้ร่วมกัน, ลดค่าธรรมเนียมที่จอดรถสำหรับรถที่มีการใช้รถร่วมกัน (carpool, vanpool), สถานีชาร์จไฟฟ้าสำหรับรถยนต์ไฟฟ้า, จอดรถสำหรับยานพาหนะประหยัดน้ำมัน เป็นต้น) หรือไม่?
กรมการขนส่ง เป็นหน่วยงานรัฐสังกัดกระทรวงคมนาคม ซึ่งก่อตั้งมามากกว่า 80 ปีและมีการพัฒนาองค์การอย่างต่อเนื่องตามการขยายตัวของความเจริญของสังคมและเศรษฐกิจของประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการพัฒนาด้านความปลอดภัยทางถนน เป็นภารกิจที่โดดเด่นอย่างสอดคล้องกับวิสัยทัศน์ปัจจุบันของกรมการขนส่งทางบก “เป็นองค์กรแห่งนวัตกรรมในการควบคุม กำกับ ดูแลระบบการขนส่งทางถนน ให้มีคุณภาพและปลอดภัย” ซึ่งเห็นได้จากการได้รับรางวัลเลิศรัฐจากสำนักงานงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) อย่างต่อเนื่องมาตลอดระยะเวลา 20 ปี รวม 100 รางวัล โดยในปี พ.ศ. 2565 กรมการขนส่งทางบกได้รับรางวัล จำนวน 5 รางวัลอีกด้วย ทั้งนี้ มาตรการหนึ่งที่มีความโดดเด่นในปัจจุบันและสะท้อนถึงการปรับปรุงการทำงานของกรมการส่งทางบกอย่างสอดคล้องกับบริหารจัดการภาครัฐ 4.0 คือ ‘การจัดทำระบบตัดแต้มใบขับขี่’ ซึ่งเป็นการบูรณาการความร่วมมือระหว่างกรมการขนส่งทางบกและสำนักงานตำรวจแห่งชาติในการปรับพฤติกรรมของผู้ขับขี่ยานพาหนะควบคู่กับการยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยทางถนน ซึ่งเป็นบทบาทหน้าที่ที่สำคัญของกรมการขนส่งทางบกอย่างสอดคล้องกับแนวคิดการปรับปรุงผลิตภาพในภาครัฐ และสะท้อนถึงการดำเนินงานที่เชื่อมโยงกับแผนแม่บทความปลอดภัยทางถนน (พ.ศ. 2565 – 2570) ของคณะกรรมการนโยบายการป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนนแห่งชาติ
นอกจากนี้ การศึกษาดูงานศูนย์เรียนรู้พลังงานทดแทนบางจาก (Sunny Bangchak) ของบริษัท บีซีพีจี จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นศูนย์เรียนรู้ด้านพลังงานทดแทนครบวงจรและพลังแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนพื้นดิน (โซล่าฟาร์ม) เป็นประโยชน์ต่อนิสิตในการจำแนกความสำคัญของพลังงานทดแทนจากธรรมชาติและพลังงานแสงอาทิตย์ รวมทั้งประยุกต์ใช้พลังงานดังกล่าวในการดำเนินชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม
ด้วยเหตุนี้ ภาควิชารัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ จึงจัดโครงการศึกษาดูและการเรียนรู้ ณ กรมการขนส่งทางบก และศูนย์เรียนรู้พลังงานทดแทนบางจาก ในวันจันทร์ที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 ให้แก่นิสิตสาขาวิชารัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ ชั้นปีที่ 4 ซึ่งลงทะเบียนเรียนรายวิชาการปรับปรุงผลิตภาพในภาครัฐ (รหัสวิชา 01458413) และความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับนโยบายสาธารณะ (รหัสวิชา 01458431) ภาคปลาย ปีการศึกษา 2565 จำนวน 63 คน เพื่อให้นิสิตที่เข้าร่วมโครงการฯ สามารถเชื่อมโยงองค์ความรู้ด้านการปรับปรุงผลิตภาพและนโยบายสาธารณะกับการจัดทำระบบตัดแต้มใบขับขี่และการประยุกต์ใช้สารสนเทศเพื่อให้บริการสาธารณะแก่ประชาชนของกรมการขนส่งทางบก รวมทั้งตระหนักถึงความจำเป็นของการใช้พลังงานทดแทน เพื่อลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
วัตถุประสงค์ของโครงการ
- เพื่อเชื่อมโยงกระบวนทัศน์ด้านรัฐประศาสนศาสตร์กับประเด็นที่ได้รับจากการศึกษาดูงาน (ระบบตัดแต้มใบขับขี่ของกรมการขนส่งทางบก และโซล่าฟาร์มของบริษัท บีซีพีจี จำกัด (มหาชน))
- เพื่อวิเคราะห์ประเภทนโยบายสาธารณะอย่างเชื่อมโยงกับระบบการการตัดแต้มใบขับขี่ได้
- เพื่ออธิบายแนวคิดการปรับปรุงผลิตภาพในภาครัฐกับประเด็นที่ได้รับจากการศึกษาดูงานได้
การดำเนินการ
- ติดต่อกรมการขนส่งทางบก และโซล่าฟาร์มของบริษัท บีซีพีจี จำกัด (มหาชน) เพื่อขอความอนุเคราะห์ในการศึกษาดูงานรางวัลเลิศรัฐ และระบบตัดแต้มใบขับขี่ ของกรมการขนส่งทางบก และการใช้พลังงานทดแทนครบวงจรและพลังแสงอาทิตย์แบบติดตั้งบนพื้นดิน (โซล่าฟาร์ม) ของบริษัท บีซีพีจี จำกัด (มหาชน)
- ประสานเรื่องการจองรถบัส อาหารกลางวันและอาหารว่าง ของที่ระลึกสำหรับวิทยากร
- จัดทำงบประมาณ (ล่วงหน้าก่อนการเดินทาง อย่างน้อย 3 สัปดาห์)
- จัดเตรียมแบบประเมินผลโครงการฯ ในรูปแบบ Google Form ประกอบด้วยข้อมูล 3 ส่วน คือ ข้อมูลทั่วไปของผู้เข้าร่วมโครงการ (จำนวน 3 ข้อ) 2. ความพึงพอใจในการศึกษาดูงาน (จำนวน 7 ข้อ) และ 3. การประเมินความรู้ที่ได้รับจากการศึกษาดูงาน (จำนวน 3 ข้อ)
- กิจกรรมวันเดินทาง: (ระหว่างทาง) การบรรยายข้อมูลทั่วไปของสถานที่ดูงาน โดยอาจารย์ประจำวิชา และ (ณ สถานที่ดูงาน) จากวิทยากรภาคสนาม โดยมีรายละเอียด ดังนี้
- (กรมการขนส่งทางบก) ประวัติและความเป็นมาของกรมการขนส่งทางบก วิสัยทัศน์ โครงสร้างองค์การ อัตรากำลัง บทบาทหน้าที่ความรับผิดชอบ รวมถึง
- ผลงานโดดเด่นที่ได้รับรางวัลเลิศรัฐในปี พ.ศ. 2565 (จำนวน 2 ผลงาน จากรางวัลคุณภาพการบริหารจัดการภาครัฐ 4.0 ระดับก้าวหน้า และ รางวัลบริการภาครัฐ (ระดับดีเด่น) ประเภทยกระดับการอำนวยความสะดวกในการให้บริการ) เพื่อเชื่อมโยงกับประเด็นด้านนโยบายระดับชาติ ยุทธศาสตร์ของกรมการขนส่งทางบก และการปรับปรับปรุงผลิตภาพในการให้บริการสาธารณะ
- การจัดทำระบบการตัดแต้มใบขับขี่: ความเป็นมาและความสำคัญ การบูรณาการความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง วิธีการใช้งาน ผลการดำเนินงานตั้งแต่เริ่มบังคับใช้มาตรการ (ข้อมูลการลงทะเบียนการใช้งานในระบบและสถิติผู้ถูกตัดคะแนนจนถึงปัจจุบัน) ปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงาน
- (โซล่าฟาร์ม) ของบริษัท บีซีพีจี จำกัด (มหาชน) ความเป็นมาและวัตถุประสงค์ในการก่อตั้งศูนย์เรียนรู้พลังงานทดแทนบางจาก การดำเนินงานของศูนย์ฯ ที่เชื่อมโยงกับภาครัฐ ภาคเอกชน หรือภาคประชาสังคม เช่น การถ่ายทอดความรู้ การดำเนินกิจกรรมเพื่อสังคม ฯลฯ ปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงาน ฯลฯ และการเยี่ยมชมโซล่าฟาร์ม
ผลลัพธ์/ผลที่ได้จากการดำเนินงาน
- มีผู้มีจำนวนผู้เข้าร่วมโครงการฯ รวมทั้งสิ้น 63 คน (ร้อยละ 100 ของจำนวนนิสิตที่ลงทะเบียนทั้งหมด) โดยมีผู้แบบสอบถามกลับมา จำนวน 56 คน (คิดเป็นอัตราตอบกลับ ร้อยละ 88 ของผู้เข้าร่วมโครงการฯ)
- (วัตถุประสงค์ข้อที่ 1 ของโครงการฯ) ผู้ตอบแบบสอบถามทุกคน จำนวน 56 คน (ร้อยละ 100) สามารถอธิบายถึงกระบวนทัศน์ด้านรัฐประศาสนศาสตร์อย่างเชื่อมโยงกับประเด็นที่ได้รับจากการศึกษาดูงานได้ ซึ่งมีความครอบคลุมกับกระบวนทัศน์ที่ 5 – 7 ซึ่งประกอบด้วย กระบวนทัศน์รัฐประศาสนศาสตร์ในฐานะที่เป็นรัฐประศาสนศาสตร์ กระบวนทัศน์ธรรมาภิบาลในภาครัฐ กระบวนทัศน์รัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ โดยสะท้อนถึงแนวทางการดำเนินงานของภาครัฐและภาคเอกชนที่สอดคล้องกับ บริบทการพัฒนาประเทศในมิติด้านการบริหารจัดการภาครัฐที่มุ่งเน้นการรยกระดับคุณภาพและประสิทธิภาพของการบริหารจัดการภาครัฐให้สามารถตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนผ่านทางการให้บริการภาครัฐแบบดิจิทัล รวมถึงยกเลิกหรือปรับปรุงกฎหมายที่ล้าสมัย และ 2. เป้าหมายระดับหมุดหมายที่ 3 การสร้างสังคมคาร์บอนต่ำและยั่งยืน ของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566-2570)
- (วัตถุประสงค์ข้อที่ 2 ของโครงการฯ) ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่ (ร้อยละ 86) สามารถวิเคราะห์ประเภทนโยบายสาธารณะอย่างเชื่อมโยงกับระบบการการตัดแต้มใบขับขี่ได้อย่างถูกต้อง ซึ่งประกอบด้วย นโยบายสาธารณะประเภทการควบคุมกำกับโดยรัฐ (Regulative Public Policy) มุ่งเน้นขั้นตอนการปฏิบัติ (Procedural Public Policy) และสถาบันกำหนด (Institutional Public Policy) โดยสามารถตอบประเภทใดประเภทหนึ่งใน 3 ประเภทนี้ได้ แต่มีผู้เข้าร่วมโครงการ ร้อยละ 7.14 ที่ตอบว่าเป็นนโยบายสาธารณะประเภทมุ่งเน้นเนื้อหาสาระ (Substantive Public Policy) ซึ่งเป็นคำตอบที่ผิด
- (วัตถุประสงค์ข้อที่ 3 ของโครงการฯ) ผู้ตอบแบบสอบถามทุกคน (ร้อยละ 100) สามารถอธิบายประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการปรับปรุงผลิตภาพอย่างเชื่อมโยงกับการศึกษาดูงานได้ กล่าวคือ รางวัลเลิศรัฐและระบบตัดแต้มใบขับขี่ของกรมการขนส่งทางบก สะท้อนแนวคิดการปรับปรุงผลิตภาพทั้งในมุมมองวิทยาศาสตร์และมุมมองเศรษฐกิจและสังคม ในขณะที่การจัดทำโซล่าฟาร์มของบริษัท บีซีพีจี จำกัด (มหาชน) สะท้อนแนวคิดการปรับปรุงผลิตภาพในมุมมองเศรษฐกิจและสังคมเป็นสำคัญ โดยผู้ตอบแบบสอบถามอธิบายประเด็นต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วย องค์ประกอบของการปรับปรุงผลิตภาพ การวัดผลิตภาพ กระบวนการปรับปรุงผลิตภาพ กลยุทธ์การปรับปรุงผลิตภาพ และทิศทางของการปรับปรุงผลิตภาพในอนาคต